Categorie: Collectie

Categorieën
Archief Onderzoek Publiekswerking

Lias: samenwerken

Samenwerken aan en in archiefbeschrijvings- en preservatiesysteem LIAS

De lange weg van droom naar werkelijkheid

Kort na de eeuwwisseling ondernam de KU Leuven actie om het gevreesde digitale gat te voorkomen. Er kwam een archiefbeheersysteem en digitaal depot om de ‘vluchtige’ digitale archieven te bewaren en te preserveren, samen met de context waarin ze werden opgemaakt. Het kind werd LIAS gedoopt. De Stichting de Bethune stapte eind 2009 als eerste externe partner in LIAS.

Meta. Tijdschrift voor Bibliotheek en Archief, 2023-7, besteedt uitgebreid aandacht aan het concept en de evolutie van LIAS.

Klik op download om het volledige artikel te lezen:
LIAS_Meta_2023_07_p29-32Download
Categorieën
Collectie Publiekswerking

Sint-Jozefskerk Roubaix

In de videoreeks ‘Verborgen hoekjes’ gaat de Stichting De Lage Landen op zoek naar weinig bekende bezienswaardigheden nabij de Belgisch-Franse grens in Noord-Frankrijk, West-Vlaanderen en Henegouwen. In de vierde aflevering brachten ze een bezoek aan de Sint-Jozefkerk in Roubaix.

Dit pareltje van de neogotiek was een creatie van de Belgische architect Jean-Baptiste Bethune en werd onlangs grondig gerestaureerd. De Sint-Jozefkerk werd ‘l’Eglise des flamands’ genoemd. De vele Vlaamse migranten die in de textielindustrie van Roubaix werkten, konden er de eredienst in hun eigen taal volgen.

Meer over De LAGE LANDEN
Categorieën
Bibliotheek Collectie

Zoekertjes

Soms stellen we vast dat we in onze collectie iets missen… Misschien kan je ons helpen om die lacune op te vullen? Als tegenprestatie zien we een ruil.

Momenteel zoeken we:

  • Archeologische Stichting Zuid-West-Vlaanderen. Reeksnr. 24.
  • S.A. Société Belge de Poterie Flamande. Archeologische Stichting Zuid-West-Vlaanderen, 2015. Reeksnr. 90.
  • Zuid-West-Vlaamse opgravingen 2016. Archeologische Stichting Zuid-West-Vlaanderen, 2017. Reeksnr. 95.
Categorieën
Archief

Handschriften Joseph de Bethune

Joseph de Bethune schonk na zijn overlijden in 1920 heel wat door hem verzameld erfgoed aan de Stad Kortrijk. Niet minder dan 269 stukken waren handschriften. Enkele jaren geleden gaf de Stad die in bewaring aan het Rijksarchief in Kortrijk, waar ze werden geïnventariseerd door Hendrik Callewier.

 Een beperkt aantal stukken is afkomstig uit de persoonlijke archieven van familieleden (vb. Joseph van Dale, François van Ruymbeke, diverse Bethune’s). Een groter deel van de verzameling werd aangekocht door Joseph zelf en bevat zowel eigenlijk archiefmateriaal als andere stukken (o.a. handgeschreven literatuur). De meeste archiefstukken hebben betrekking op heerlijkheden, kerkelijke instellingen en personen in de regio’s Kortrijk en Tielt.

Hendrik Callewier, Inventaris van de Verzameling Joseph de Bethune. Handschriften. 1330-1911. Rijksarchief te Kortrijk. Inventarissen, 39. Brussel, 2017. 51 p.
(ISBN 978 90 5746 991 6)

Categorieën
Onderzoek Patrimonium

Milanekapel Zwevegem

Een neogotisch totaalconcept in een historische context

In het tijdschrift De Leiegouw (jg. 61, 2019, p. 5-42) verscheen een artikel van de hand van Filip Santy en Pol Vanneste over de (bouw-)geschiedenis van de Milanekapel in Zwevegem. Het is grotendeels gebaseerd op het waarderend onderzoek, dat resulteerde in de bescherming van de kapel en omgeving in 2016-1017.

Al bijna 175 jaar beheerst de Milanekapel het straatbeeld in de Bellegemstraat in Zwevegem. De oorsprong van de bedevaartkapel gaat terug tot de 16de-17de eeuw. Felix Bethune gaf de opdracht tot de bouw van een neogotische kapel aan zijn zoon Jean Baptiste. Het werd zijn eerste realisatie van zijn (inter-)nationale carrière als architect en ontwerper.

 Meer informatie op www.leiegouw.be.

Categorieën
Archief Bezoek Collectie Publiekswerking

Schenking stadsarchief Brugge

Voor het uitstapje van de Vrienden van het Brugse Stadsarchief op 30 september viel de keuze op Kortrijk en Marke. De rondleiding in het archief en de bibliotheek van de Stichting werd, bij verrassing, afgesloten met de overdracht van een archiefdoos. Daarin een flinke verzameling facturen uit de eerste helft van de 19de eeuw en gericht aan de familie de Bethune.

De overgedragen stukken zijn niet alleen een mooie aanvulling voor de Stichting, maar bieden ook interessant materiaal voor de studie van de (lokale) leveranciers van de familie en van o.a. de iconografisch interessante brief- en factuurhoofden.

 De overdracht past binnen de keuzes die het Brugse stadsarchief heeft gemaakt binnen zijn collectieplan. “Vroeger gebeurde het afstoten van archief bijna nooit“, zegt stadsarchivaris Jan D’hondt in Archiefleven, 2017 nr. 4, “Maar sinds de meeste openbare archiefinstellingen werken met een collectieplan krijgt het afstoten van archief meer en meer aandacht. Basisvoorwaarde voor het afstoten van een archief(stuk) is dat het in se niet echt thuishoort in de collectie en niet voldoet aan het herkomstbeginsel“.

Hoe de collectie facturen, vooral gericht aan Felix de Bethune (1789-1880), in het Stadsarchief van Brugge zijn terechtgekomen, is jammer genoeg niet meer geweten.

Categorieën
Bibliotheek Onderzoek

Collectie veilingcatalogi ontsloten

Een onderdeel van de omvangrijke bibliotheek van de Stichting is de verzameling catalogi van boeken en kunst of van verkoop aan vaste prijzen in antiquariaat of kunsthandel. Deze verzameling, die nog altijd verder aangroeit, omvat nu zo’n 1300 catalogi. De oudste dateert uit 1717.

Pieter A.V.P. Donche, Driehonderd jaar veilingcatalogi (1717-2017) in de bibliotheek Stichting de Bethune, Marke. Brugge-Marke, 2017. 269 p. (BETHU, CB11)

Onder de oudste zijn er niet minder dan 402 catalogi van Brugse boekenveilingen. Het grootste deel hiervan werd in de 18de eeuw en de eerste helft van de 19de eeuw bijgehouden door de Brugse bibliofielen Pieter de Melgar, vader en zoon.

De reeks kan in vier groepen ingedeeld worden:

  1. Periode 1717-1884: 451 veilingcatalogi boeken
  2. Periode 19de-20ste eeuw: 91 losse veiling- en antiquariaatcatalogi boeken
  3. Langlopende volledige reeksen van boekenveiling- en antiquariaatscataloti, 1965-2017: 521 catalogi
  4. Kunstcatalogi 19de-21ste eeuw

Pieter Donche nam alle catalogi door en beschreef ze in detail. Indexen op jaar en op naam van de personen wier bibliotheek werd geveild, laten toe zich snel te vergewissen of een gezochte catalogus zich in de verzameling bevindt. De inventaris is gepubliceerd op een zeer beperkte oplage. Op termijn wordt de verzameling ook elektronisch toegankelijk gemaakt in LIMO.

Categorieën
Archief Onderzoek

“Vous allez me traiter d’enfant”

Zelfperceptie van de kinderen Bethune in het vroege negentiende-eeuwse België

Deschryver, Louise. Vous Allez Me Traiter D’enfant: Zelfperceptie Van De Kinderen Bethune in Het Vroege Negentiende-eeuwse België. Leuven: KU Leuven. Faculteit Letteren, 2017. Print.

 De masterproef van Louise De Schryver onderzoekt het zelfbeeld van kinderen en jongeren in vroegnegentiende eeuws België op vlak van leeftijd, gender en emotie. Concreet bestaat het onderzoek uit een case study van de correspondentie van Sidonie en Jean-Baptiste Bethune. Door enkel hun zijde van de briefwisseling te bestuderen en het corpus te beperken tot de brieven die zij voor hun eenentwintigste aan elkaar of hun ouders schreven, probeert de masterproef een (beginnend) tegengewicht te bieden voor de dominantie van het volwassen perspectief in de historiografie van het kind.

Het eerste hoofdstuk focust op het concept leeftijd, dat in de vroege negentiende eeuw nog geen cruciale rol speelde in het denken over kinderen en hun ontwikkeling. Het tweede hoofdstuk gaat in op Sidonies en Jeans jeugdige genderidentiteit en analyseert hoe vrouwelijk en mannelijk ze zichzelf zagen. Het derde hoofdstuk onderzoekt hoe zij zich volgens zichzelf moesten voelen.

De masterproef toont aan dat er niet alleen nood is aan meer onderzoek naar ’the voice of the child’ uit het verleden, maar dat dit onderzoek ook mogelijk is en niet steeds via de volwassen tijdgenoten van kinderen in het verleden moet gebeuren. Onderzoek naar de stem van het kind toont bovendien aan dat historische kindervaringen en -opvattingen nooit volledig te vereenzelvigen zijn met volwassen ideeën over kinderen en kindertijd. Dergelijk onderzoek kan m.a.w. de assumpties die vaak over kindervaringen in het verleden worden gemaakt op basis van bronnenmateriaal van volwassenen nuanceren.

KU Leuven, Faculteit Letteren
Promotor: Prof. Dr. Kaat Wils.

Publicatie

Een samenvatting van deze masterproef werd gepubliceerd:

Deschryver, Louise. “Gehoorzame Gevoelens: Emoties en Emotion Work in de tienercorrespondentie van Jean en Sidonie Bethune (1830-1845). In: De Leiegouw, 60(2018)2; p. 165-188.