Léon de Bethune 1864

1864 – 1907

Baron Léon Marie de Béthune (Aalst, 7 juli 1864 – Aalst, 28 september 1907) was de derde van de zeven kinderen van senator Paul de Béthune (1830-1901) en van Adelaïde Eliaert (1835-1896). Hij huwde op 25 november 1885 met Anne David-Fischbach-Malacord (1864-1920).

Ze kregen zes dochters en twee zoons. Alleen Robert de Béthune (1894-1953) had nakomelingen-naamdragers. Het ging echter om twee dochters, zodat deze familietak uitstierf. Er zijn wel nog talrijke nakomelingen van Leon via zijn dochters die trouwden met zonen uit de families de Biolley, Oldenhove de Guertechin, Terlinden en David de Lossy. Zijn dochter Ghislaine de Béthune (1889-1969) trouwde met Raymond Lippens (1875-1964), die de ouders werden van Philippe en Léon Lippens.

Léon promoveerde aan de Katholieke Universiteit Leuven tot doctor in de wijsbegeerte en letteren (1884) en doctor in de rechten (1886). Hij was aanvankelijk diplomaat, maar slechts voor een korte periode, die hij beëindigde als ambassadesecretaris. Vanaf het einde van de jaren 1880 kwam hij permanent in het ouderlijk kasteel van Overhamme in Aalst wonen. In 1895 werd hij gemeenteraadslid van Aalst en in 1896 schepen van deze stad, een ambt dat hij uitoefende tot aan zijn dood.

In 1898 werd hij verkozen tot katholiek volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Aalst. Hij was de collega in het parlement van de Aalstenaars Charles Woeste (parlementslid van 1874 tot 1922), priester Adolf Daens (parlementslid van 1894 tot 1898) en van diens broer Pieter Daens (parlementslid van 1902 tot 1904). Hij bleef ook dit mandaat uitoefenen tot aan zijn dood. Na hem werd zijn broer Louis-Marie de Béthune volksvertegenwoordiger.

In Aalst werd hij lid van de kerkfabriek van de Sint-Martinuskerk, voorzitter van de Werkliedenbond, van de Kring ‘De Vriendschap’ en van de Kring ‘Eenheid’. Hij was begaan om de lokale nijverheid, onder meer om de hopkweek.

Congo

De Bethune interesseerde zich voor de ontwikkeling van Congo en publiceerde studies over de strijd tegen de slavenhandel, over de katholieke missies in Afrika en over de wijze waarop het initiatief van Leopold II in de Britse publieke opinie werd beoordeeld.

Hij werd van nabij betrokken bij het bestuur van de Vrijstraat Congo. Van 1890 tot 1898 was hij secretaris van de Hoge Raad van Congo-Vrijstaat en van 1899 tot aan zijn dood was hij er raadsheer. Hij bereidde mee de overdracht voor van het land aan het koninkrijk België om Belgisch-Congo te worden.

In 1897 was hij commissaris-generaal van de grote Congo-expositie die plaatsvond in Tervuren.

Publicaties

• L’enseignement de la philosophie thomiste à Louvain, Leuven, 1887
• Les puissances européennes et la traite des nègres depuis le Congrès de Berlin, Brussel, 1889
• Les Missions catholiques d’Afrique, Brugge, 1889
• Un tribunal de première instance à Alost, Aalst, 1893
• L’Etat Indépendant du Congo et l’opinion anglaise, in: Revue Générale, 1903
• De hopkwestie voor de Kamer van volksvertegenwoordigers, Aalst, 1903
• Le débat sur le Congo en Angleterre, in: Revue Générale, 1903
• Le baron d’Anethan, d’après sa correspondance, in: Revue Générale, 1904
• L’élection du premier Roi des Belges, in: Revue Génarale, 1905

Meer…

• René CAMBIER, Léon de Béthune, in: Biographie coloniale belge, T. III, 1952.
• Auguste ROEYKENS, Le baron Léon de Béthune et la politique religieuse de Léopold II en Afrique, 1956
• Auguste ROEYKENS, Le baron Léon de Béthune au service de Léopold II. Conflit de l’Etat du Congo avec certaines compagnies commerciales belges, juillet-octobre 1892, Brussel, 1964
• M. LUWEL & M. BRUNEEL-HYE DE CROM, Tervuren 1897, Tervuren, 1967.
• Paul VAN MOLLE, Het Belgisch parlement, 1894-1972, Antwerpen, 1972.
• Luc DE RYCK, Baron Leon de Bethune, in: Het Land van Aalst, 1982
• Oscar COOMANS DE BRACHÈNE, État présent de la noblesse belge, Annuaire 1984, Brussel, 1984
• Nele STRYPENS, Léon Bethune en de Onafhankelijke Congostaat: Voor Vorst, Kerk en Vaderland, licentiaatsverhandeling (onuitgegeven), KULeuven, 1999.
• Emmanuel DE BETHUNE, Esquisse généalogique de la famille de Béthune, Marke, 2002.
• Werner ADRIAENSSENS, L’album congolais. Un royal cadeau commémorant l’exposition coloniale de Tervuren en 1897, Brussel, 2002., in: Biographie coloniale belge, T. III, 1952.